25 seaweed

Iliad 9.1-8

海草Roccella tinctoria

φῦκος seaweed

希臘文本引用出處:

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0133%3Abook%3D9%3Acard%3D1

ὣς οἱ μὲν Τρῶες φυλακὰς ἔχον: αὐτὰρ Ἀχαιοὺς

θεσπεσίη ἔχε φύζα φόβου κρυόεντος ἑταίρη,

πένθεϊ δ᾽ ἀτλήτῳ βεβολήατο πάντες ἄριστοι.

ὡς δ᾽ ἄνεμοι δύο πόντον ὀρίνετον ἰχθυόεντα

Βορέης καὶ Ζέφυρος, τώ τε Θρῄκηθεν ἄητον

ἐλθόντ᾽ ἐξαπίνης: ἄμυδις δέ τε κῦμα κελαινὸν

κορθύεται, πολλὸν δὲ παρὲξ ἅλα φῦκος ἔχευεν:

ὣς ἐδαΐζετο θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν Ἀχαιῶν.

英文翻譯引用出處: http://records.viu.ca/~johnstoi/homer/iliad9.htm

Meanwhile, as the Trojans maintained their careful watch,
Panic, chilling Fear’s dread comrade, gripped Achaeans,
their best men suffering unendurable anguish.
Just like those times two winds blow in from Thrace—
North Wind and West Wind suddenly spring up
and lash the fish-filled seas—black waves at once rise up,
then fling seaweed in piles along the shoreline—
so spirits in Achaean chests were now cast down.

上一卷末尾是特洛伊人夜幕燈火通明，靜候隔日清晨再戰。換到希臘軍隊，最優秀的一群英雄(ἄριστοι)敗戰之餘，居然驚惶失措，這兒用一個有趣的比喻，希臘人心惶惶，恰似北風與西風襲打大海，顫動的軍團，一如海草在狂風中飄動。今晚，特洛伊的寂靜和希臘焦躁不安形成強烈對比。

       從Thrace吹來的北風與西風，說明特洛伊的位置是小亞細亞的西岸，和一般推論土耳其附近的點相符。

下面圖片出處: http://www.nrm.se/forskningochsamlingar/forskningsnyheter/forskningsnyheter2012/lavhjalptealzheimersforskare.16497.html

維基百科基本資料: http://en.wikipedia.org/wiki/Roccella_tinctoria

Roccella tinctoria is a species of fungus in the genus Roccella, homotypic synonym of Lecanora tinctoria (DC.) Czerwiak., 1849. It was first described by Augustin Pyramus de Candolle in 1805. It has the following varieties: R. t. var. portentosa R. t. var. subpodicellata R. t. var. tinctoria

24 Poppy

Iliad 8. 300-308

罌粟花 μήκων poppy

Papaver somniferum

ἦ ῥα καὶ ἄλλον ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν

Ἕκτορος ἀντικρύ, βαλέειν δέ ἑ ἵετο θυμός:

καὶ τοῦ μέν ῥ᾽ ἀφάμαρθ᾽, ὃ δ᾽ ἀμύμονα Γοργυθίωνα

υἱὸν ἐῢν Πριάμοιο κατὰ στῆθος βάλεν ἰῷ,

τόν ῥ᾽ ἐξ Αἰσύμηθεν ὀπυιομένη τέκε μήτηρ

καλὴ Καστιάνειρα δέμας ἐϊκυῖα θεῇσι.

μήκων δ᾽ ὡς ἑτέρωσε κάρη βάλεν, ἥ τ᾽ ἐνὶ κήπῳ

καρπῷ βριθομένη νοτίῃσί τε εἰαρινῇσιν,

ὣς ἑτέρωσ᾽ ἤμυσε κάρη πήληκι βαρυνθέν.

He spoke, and shot another arrow from the string straight against Hector; and his heart was eager to strike him. Him he missed, but incomparable Gorgythion he struck in the chest with his arrow, Priam's mighty son, whom a wedded mother from Aesyme had borne, fair Castianeira, in form like the goddesses. And his head bowed to one side like a poppy that in a garden is heavy with its fruit and the rains of spring; so his head bowed to one side, weight down by his helmet.



在寫這段筆記時，正好收到好友提醒之前的另一則閱讀筆記 (Iliad 5.554-560)，那段文字形容兩位壯勇倒死在埃內阿斯手下，宛如兩棵被伐的希臘冷杉，撞倒在地上。好友建議將Grecian fir (Abies cephalonica)翻譯成希臘冷杉，總算排除我心中的一小謎團。

這兒，也是形容英雄倒地的情境，用的比喻很妙，Gorgythion戴重重的頭盔，壓力使他的頭下，向花園裡的罌粟花，果實纍纍，或著雨水的重量，低垂凋零。如果前面的希臘冷杉比喻是壯烈景象，這裡則是淒涼不已。這千金重的盔甲不就是應驗Simone Weil談的「力」，具體看見英雄們成為武力的奴役，背著它，直到垮下一刻!


κῆπος: garden, orchard，花園，這裡的罌粟花是種植在花園裡的，雖是個比喻，但不言而喻，古希臘花園應該常有罌粟花。

下面圖片與資料來源: http://en.wikipedia.org/wiki/Papaver_somniferum
Use of the opium poppy predates written history. Images of opium poppies have been found in ancient Sumerian artifacts (circa 4000 BC). The making and use of opium was known to the ancient Minoans. Its sap was later named opion by the ancient Greeks, from whence it gained its modern name of opium.

下面圖片與資料來源: http://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%8C%E7%B2%9F
罌粟（學名：Papaver somniferum）是罌粟科植物，是製取鴉片的主要原料，同時其提取物也是多種鎮靜劑的來源，如嗎啡、蒂巴因、可待因、罌粟鹼、那可丁。學名「somniferum」的意思是「催眠」，反映出其具有麻醉性。罌粟的種子罌粟籽是重要的食物產品，其中含有對健康有益的油脂，廣泛應用於世界各地的沙拉中，而罌粟花絢爛華美，是一種很有價值的觀賞植物。因罌粟擁有製作毒品的危險性，卻又有製作藥物及生產罌粟籽的價值，故在世界很多國家被規範化地種植。

23 Wheat

甜如蜜的小麥酒

Honey-hearted Wheat

πυρός, wheat, Triticum vulgare

Iliad 8. 184-197

小麥 (台灣高雄，朱紋杞拍攝)

小麥 (台灣，大地遊蹤 拍攝)

ὣς εἰπὼν ἵπποισιν ἐκέκλετο φώνησέν τε:

Ξάνθέ τε καὶ σὺ Πόδαργε καὶ Αἴθων Λάμπέ τε δῖε

νῦν μοι τὴν κομιδὴν ἀποτίνετον, ἣν μάλα πολλὴν

Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος

ὑμῖν πὰρ προτέροισι μελίφρονα πυρὸν ἔθηκεν

οἶνόν τ᾽ ἐγκεράσασα πιεῖν, ὅτε θυμὸς ἀνώγοι,

ἢ ἐμοί, ὅς πέρ οἱ θαλερὸς πόσις εὔχομαι εἶναι.

ἀλλ᾽ ἐφομαρτεῖτον καὶ σπεύδετον ὄφρα λάβωμεν

ἀσπίδα Νεστορέην, τῆς νῦν κλέος οὐρανὸν ἵκει

πᾶσαν χρυσείην ἔμεναι, κανόνας τε καὶ αὐτήν,

αὐτὰρ ἀπ᾽ ὤμοιιν Διομήδεος ἱπποδάμοιο

δαιδάλεον θώρηκα, τὸν Ἥφαιστος κάμε τεύχων.

εἰ τούτω κε λάβοιμεν, ἐελποίμην κεν Ἀχαιοὺς

αὐτονυχὶ νηῶν ἐπιβησέμεν ὠκειάων.

So saying he shouted to his horses, and said: "Xanthus, and you Podargus, and Aethon, and noble Lampus, now pay me back the provisioning of honey-hearted wheat which in abundance Andromache, daughter of great-hearted Eetion, set before you; and mixed wine for you to drink when your hearts commanded, before she did it for me, though I claim to be her vigorous husband. But come along and hurry, so that we may take the Shield of Nestor, of which the fame now reaches heaven that it is all of gold, the rods and the shield itself; and that we may take moreover from the shoulders of horse-taming Diomedes his elaborate breastplate which Hephaestus toiled over making. If we could take these two, then I might hope to make the Achaeans this very night embark on their swift ships.

l  μεγαλήτωρ:  greathearted

l  μελίφρων:  sweet to the mind, delicious

Hector向馬敬酒，感謝這些名貴的馬助他戰勝，Xanthus, Podargus, Aethon, and Lampus都是他的馬匹，在荷馬史詩中，這幾匹馬也算留名千古! 此刻，Hector沉浸在戰勝的甜美滋味，敬酒，敬英雄，難道在Hector心中，這些馬才是真英雄?Iliad 23.442，Menelaus也對他的馬Antilokhos說話，但沒有敬酒的動作。

此外，在荷馬史詩中四馬駕馭的馬車(quadriga, four-horse chariot)僅僅出現在Iliad 11.698，不過是競技的馬車，而非戰車。是不是有四馬的戰車?我認為這點需要再考證，希望有機會再收集史詩時代的馬車與結構，再作分析。

他的妻子Andromache，幫忙用甜如蜜小麥調酒，獻給眾馬喝，Hector確實幾分得意忘形，吩咐馬兒奪取著名的Nestor盾牌和Diomedes的胸甲。此刻 Hector想的，就是擊敗這兩位希臘大英雄，也等於擊退希臘大軍。Nestor黃金盾牌和Diomedes的胸甲，和後來Achilles的盾牌，都出自Hephaistos 的鬼斧神工。只是，Achilles的盾牌赫赫有名，但是Nestor盾牌和Diomedes的胸甲只有在此次出現過。

依據Baumann的說法，20多種小麥中，希臘本土中只有Triticum boeoticum是野生的，這就是一般提到的「一粒小麥」(einkorn)(頁142)。但在史前時代，已輸入各種小麥，人工大量栽種。古希臘農耕不易，飲食簡樸而節制，即使在宴會上也不列外，的基本食品包括：小麥、橄欖油和葡萄酒。但是，小麥酒怎麼做?在古希臘是否普遍? 我感到疑惑。

Iliad 8. 502-511

ἀλλ᾽ ἤτοι νῦν μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ

δόρπά τ᾽ ἐφοπλισόμεσθα: ἀτὰρ καλλίτριχας ἵππους

λύσαθ᾽ ὑπὲξ ὀχέων, παρὰ δέ σφισι βάλλετ᾽ ἐδωδήν:

ἐκ πόλιος δ᾽ ἄξεσθε βόας καὶ ἴφια μῆλα

καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζεσθε

σῖτόν τ᾽ ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε,

ὥς κεν παννύχιοι μέσφ᾽ ἠοῦς ἠριγενείης

καίωμεν πυρὰ πολλά, σέλας δ᾽ εἰς οὐρανὸν ἵκῃ,

μή πως καὶ διὰ νύκτα κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ

φεύγειν ὁρμήσωνται ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης.

But for now let us yield to black night and make ready our meal; loose from the chariots your fair-maned horses, and cast fodder before them, provided honey-hearted wine and bread from your houses, and furthermore gather abundant wood, so that night long until early dawn we may burn many fires, and their gleam may reach to heaven, lest perhaps even by night the long-haired Achaeans make haste to take flight over the broad of the sea.

Hector準備夜宿草原上的軍營，明日一大早展開下一波攻擊，備大量木材，可以徹夜火通明，也防止希臘大軍夜襲。此外，還餵食馬匹。這兒再次提到甜酒與麵包:

μελίφρονα: sweet to the mind, delicious

οἰνίζομαι: to procure wine by barter, buy wine

σῖτος: grain

小麥:

以下資料與圖片出處: http://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B0%8F%E9%BA%A6 小麥可能是起源於西亞北非的新月沃土。在伊拉克北部就曾發現了世界最古老的小麥，有八千年歷史。自五千年前起小麥就已經在印度、英國、西班牙等地栽培。小麥的栽種在中國現今所知有四千年歷史。最早種的是春小麥，到了春秋時代開始種冬小麥。春小麥也稱春播小麥，春季播種，當年夏季成熟收穫，一般一年只種一季。冬小麥也稱秋播小麥，秋季播種，越冬後第二年夏初成熟收穫。唐朝《本草拾遺》中就肯定了小麥的價值：「小麥麵，補虛，實人膚體，厚腸胃，強氣力。」味甘，性涼。能養心益脾，和五臟，調經絡，除煩止渴，利小便。 《法蘭西植物圖譜》 (1891), Triticum vulgare

Hsiumei Chung 拍攝

 小麥(金門 葉子 拍攝)

小麥(金門 葉子 拍攝)





Shu Chuan Liang 拍攝

22 saffron

Iliad 8. 1-9

番紅花

κρόκος

saffron, Crocus sativus

黃恩恩 拍攝

Ἠὼς μὲν κροκόπεπλος ἐκίδνατο πᾶσαν ἐπ᾽ αἶαν,

Ζεὺς δὲ θεῶν ἀγορὴν ποιήσατο τερπικέραυνος

ἀκροτάτῃ κορυφῇ πολυδειράδος Οὐλύμποιο:

αὐτὸς δέ σφ᾽ ἀγόρευε, θεοὶ δ᾽ ὑπὸ πάντες ἄκουον:

‘κέκλυτέ μευ πάντές τε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι,

ὄφρ᾽ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει.

μήτέ τις οὖν θήλεια θεὸς τό γε μήτέ τις ἄρσην

πειράτω διακέρσαι ἐμὸν ἔπος, ἀλλ᾽ ἅμα πάντες

αἰνεῖτ᾽, ὄφρα τάχιστα τελευτήσω τάδε ἔργα.

Now Dawn the saffron-robed was spreading over the face of the earth, and Zeus who hurls the thunderbolt made an assembly of the gods on the topmost peak of many-ridged Olympus, and himself addressed their assembly; and the gods gave ear: "Hear me, all you gods and goddesses, while I speak what the heart in my breast tells me. Let not any goddess nor any god try this, to thwart my word, but all alike assent to it, so that I may quickly bring these deeds to pass.

l  κροκόπεπλος with yellow veil

l  κίδναμαι to be spread abroad

l  αἶα earth, land; Αἴας Ajax

l  ἀγορά assembly

l  πολυδειράς with many ridge

l  κρόκος saffron, Crocus sativus

l  πέπλος any woven cloth used for a covering, sheet, carpet, curtain, veil, to cover a chariot, funeral-urn, seat

l  第八卷的開場，朝陽升起，那穿橘黃色長袍的黎明女神照亮整個大地。這是常常看到的比喻，橘黃色，就是番紅花(κρόκος saffron, Crocus sativus)的顏色。複合字κροκόπεπλος，由κρόκος和πέπλος組成，πέπλος指任何布料或布料成品。

l  黎明女神在荷馬史詩中並不是一個角色，而是表示一天開始的記號，

l  眾神聚集奧林匹波斯山上，宙斯開始發言，展現天王的威嚴。

l  荷馬史詩筆下神的會議(ἀγορά)，宙斯有最高權力，常常眾神七嘴八舌，最後由宙斯裁決。

l  番紅花(κρόκος saffron, Crocus sativus)，是古代製成染料的重要植物，價值非常高。古希臘北方、西班牙、伊朗與克什米爾都有大量栽種，經濟價值極高，相對地，道地的原生種很難找到。此外，古希臘很可能從亞洲進口大量的番紅花香料與染料。

l  Iliad 19.1-2再次提到黎明女神: "Ἠὼς μὲν κροκόπεπλος ἀπ᾽ Ὠκεανοῖο ῥοάων ὄρνυθ᾽, ἵν᾽ ἀθανάτοισι φόως φέροι ἠδὲ βροτοῖσιν" (Dawn in her saffron robe rose from the River of Ocean to bring daylight to the immortals and to men)。美美地，穿著番紅花長袍的黎明女神，從天邊海角走進世界，帶來光明的禮物，眾神與凡人共享。

l  考古資料，在克里特島的壁畫東面牆面上，刻畫婦女穿著宴會服飾並帶著貴重珠寶，正在採收貴重的番紅花。

以下圖片出處: http://www.bogdanoff.com/blog/tag/saffron-gatherer/。

以下圖片與資料出處: http://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%95%AA%E7%B4%85%E8%8A%B1《科勒藥用植物》(1897), Crocus sativus 

番紅花或稱藏紅花、西紅花，是鳶尾科番紅花屬的多年生花卉，也是常見的香料。若以重量衡量，番紅花是世界上最昂貴的香料。番紅花是西南亞原生種，但由希臘人最先開始人工栽培。番紅花是全世界最貴的香料，大約要15,000朵番紅花才能收集到100公克的雌蕊柱頭，因為每一朵紫色的番紅花只有三個柱頭，而柱頭的取得必須在日出前以人工完成採摘以避免花朵枯萎而失去採收價值，採收後必須在乾燥脫水後才能分級出售。雖然番紅花價格不菲，但好的番紅花香料只要使用極微的份量即可。

   

以下圖片出處: http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Crocus+sativus