2015年9月4日 星期五

59 長型莎草

59
κύπειρον galingale, Cyperus longus

王煥生翻譯成菀蒲。根據日文 http://www8.plala.or.jp/yokusai-ken/soumokuzusetu1.pdfマルコスゲ、オホカヤツリ 草三稜
小穂ノ状香附子ノ如クシテ稍短、二萼十許花、実礎円長、一柱二裂三雄蕊アリ
水田大河の辺等普ク生ス、莎草ヨリ大ニシテ葉長尺ニ餘リ、稈亦尺ニ超ユ、ロ根香附子ノ如ク
シテ亦大ニ裹ム如ノ粗皮彼ノ如ク黒カラズ、味微甘、小児採テ食之、此種名 Cyperus longus lang worteling Lin. 按ニ林氏此説形状惣テマルコスゲニ的当ス、ソノ根ニ旧根アリト云ニ於テハ猶外品アル如シ、余未検レバ殆期後日、次葉以コノ名ヲ以テ三稜トス非也、ソノ大サノ異ナルハ勿論ソノ穂状三稜ニアツテハ三十七項ナラズ四十八或ハ九ノ内ニ可収品ナレバ即ち此類ニアラズ、三稜ノ下可
併見ミズガヤツリ Cyperus serotinus Rotth. カヤツリグサ「ロ根香附子ノ如クシテ亦大ニ裹ム如ノ粗皮彼ノ如ク黒カラズ、味微甘、小児採テ食之」の説明は同定に利用。

galingale
長型莎草
Cyperus longus
莎草科
Cyperaceae
 
κύπειρον




59







Iliad 21.328-382
主題: 戰爭破壞大自然
Achilles打不過河神,向眾神求救。Hera,最怨恨特洛伊人,也大力幫助Achilles,她馬上吩咐她的兒子Hephaestus火燒特洛伊的聖河;河神不敵,答應不再幫特洛伊人,請快停止火攻。Hera也答應。
       看似眾神之間角力,其實是描述戰爭的巨大規模,水與火大戰,戰火中,河畔的很多樹被燒,也造成森林流失,第350-351行還點出被燒的六種植物:

πτελέα elm, Ulmus glabra

 

ἰτέα willow, willow, Il. 21.350, Hecat.292a) J., Hdt.1.194, PTeb.ined.703.195, etc.; ἰ. λευκή, = Salix alba, ἰ. μέλαινα, = Salix amplexicaulis, Thphr.HP3.13.7.

μυρίκη tamarisk

λωτός clover, trefoil, Trifolium fragiferum

θρύον reed, rush; thornapple, Datura Stramonium 曼陀羅花

κύπειρον galingale, Cyperus longus
英文的galingale有兩種可能:
Galangal, one of several plants in the ginger family with aromatic rhizomes used for food and medicines 高粱薑
Galingale, one of several species of Cyperus sedges with aromatic rhizomes 莎草的一種,暫譯成長果莎草
_________ http://caliban.mpiz-koeln.mpg.de/library/species/species.html

__________
油莎草(學名:Cyperus esculentus),又名油莎豆、鐵荸薺,英文俗名為Chufa SedgeYellow NutsedgeTigernut SedgeEarthalmond。其塊莖在英文中稱作tigernut,在西班牙文中稱作chufa。油莎草是莎草科莎草屬植物。
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­____________________
香附(學名:Cyperus rotundus),別名莎草、大香附、土香(臺灣和閩南一帶)、水香稜、地藾草,為莎草科的多年生草本植物,莖直立,三棱形,高40厘米;葉近基生出,細長,呈線形,略比莖短,約20厘米。葉脈平行,中脈明顯,春夏開花抽穗。莎草多生於山坡草地或水邊濕地上,在中國廣大地區都有分布。
__________________

CYPERACEAE 莎草科
18. Cyperus nutans Vahl 點頭莎草
  多年生。根莖粗短;稈獨立或數枝叢生,高70-100 cm。葉基生,寬5-12mm。葉狀總苞5-6;小穗線形,橫截面略呈壓扁狀,長6-12 mm;鱗片長約2 mm;花柱短於瘦果。瘦果棕色,倒卵形。
  低海拔農地及草生地。
19. Cyperus odoratus L. 斷節莎(照147
  Torulinium odoratus (L.) S. Hooper
  一年生。稈直立,不具節,高10-100 cm。葉基生,寬4-10 mm。複繖花序;葉狀總苞6-8;小穗長10-25 mm;鱗片長2-3.5 mm;花柱短。瘦果矩形或倒卵狀矩形。
  全省低海拔農地及荒廢地常見。

20. Cyperus pilosus Vahl 毛軸莎草(照145, 148
  多年生。具長走莖;稈獨立或數枝叢生,高25-85 cm。葉基生,寬6-8 mm。葉狀總苞3-6;小穗線形,橫截面壓扁狀,長5-15 mm;鱗片長1.8-2.2 mm;花柱短。瘦果深棕色,倒卵形。
  低海拔溼地常見。

21. Cyperus platystylis R. Br. 寬柱莎草
  多年生。根莖短;稈獨立或2-3枝叢生,高30-90 cm。葉基生,寬5-12 mm。葉狀總苞4-12;小穗披針形至長橢圓形,壓扁狀,長5-8 mm;鱗片長2-2.5 mm;花柱約與瘦果等長。
瘦果棕色,橢圓形到長橢圓形。
  低海拔溼地、池塘及河邊。

22. Cyperus procerus Rottb. 擬毛軸莎草
  多年生。具長走莖;稈獨立或數枝叢生,高50-85 cm。葉基生,寬7-10 mm。葉狀總苞3-5;小穗線形,橫截面壓扁狀,長10-20 mm;鱗片長約3 mm;花柱約與瘦果等長。瘦果棕色,橢圓形。
  低海拔溼地。

23. Cyperus pygmaeus Rottb. 矮莎草
  一年生。根莖不明顯;稈叢生,高10-18 cm。葉基生,寬2-2.5 mm;葉狀總苞3-7;小穗披針形到長橢圓形,呈壓扁狀,長4-5 mm;鱗片長1.5-2 mm;花柱短。瘦果淺棕色,長橢圓形。
  中南部低海拔溼地水田。

24. Cyperus radians Nees & Meyen ex Nees 輻射磚子苗
  Mariscus radians (Nees & Meyen ex Nees ) Tang Wang
  多年生。根莖短;稈叢生,高2-6 cm。葉基生,寬2-4 mm。花序繖房狀;葉狀總苞3-7;小穗長卵形,橫截面橢圓形,長6-12 mm;鱗片長3.5-4 mm;花柱長於瘦果。瘦果深棕色,卵形。
  可見於沙灘。



ἀλλ᾽ ἐπάμυνε τάχιστα, πιφαύσκεο δὲ φλόγα πολλήν.
αὐτὰρ ἐγὼ Ζεφύροιο καὶ ἀργεστᾶο Νότοιο
εἴσομαι ἐξ ἁλόθεν χαλεπὴν ὄρσουσα θύελλαν,
ἥ κεν ἀπὸ Τρώων κεφαλὰς καὶ τεύχεα κήαι
φλέγμα κακὸν φορέουσα: σὺ δὲ Ξάνθοιο παρ᾽ ὄχθας
δένδρεα καῖ᾽, ἐν δ᾽ αὐτὸν ἵει πυρί: μὴ δέ σε πάμπαν
μειλιχίοις ἐπέεσσιν ἀποτρεπέτω καὶ ἀρειῇ:
μὴ δὲ πρὶν ἀπόπαυε τεὸν μένος, ἀλλ᾽ ὁπότ᾽ ἂν δὴ
φθέγξομ᾽ ἐγὼν ἰάχουσα, τότε σχεῖν ἀκάματον πῦρ.’
ὣς ἔφαθ᾽, Ἥφαιστος δὲ τιτύσκετο θεσπιδαὲς πῦρ.
πρῶτα μὲν ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκροὺς
πολλούς, οἵ ῥα κατ᾽ αὐτὸν ἅλις ἔσαν, οὓς κτάν᾽ Ἀχιλλεύς:
πᾶν δ᾽ ἐξηράνθη πεδίον, σχέτο δ᾽ ἀγλαὸν ὕδωρ.
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ὀπωρινὸς Βορέης νεοαρδέ᾽ ἀλωὴν
αἶψ᾽ ἀγξηράνῃ: χαίρει δέ μιν ὅς τις ἐθείρῃ:
ὣς ἐξηράνθη πεδίον πᾶν, κὰδ δ᾽ ἄρα νεκροὺς
κῆεν: ὃ δ᾽ ἐς ποταμὸν τρέψε φλόγα παμφανόωσαν.
καίοντο πτελέαι τε καὶ ἰτέαι ἠδὲ μυρῖκαι,
καίετο δὲ λωτός τε ἰδὲ θρύον ἠδὲ κύπειρον,
τὰ περὶ καλὰ ῥέεθρα ἅλις ποταμοῖο πεφύκει:
τείροντ᾽ ἐγχέλυές τε καὶ ἰχθύες οἳ κατὰ δίνας,
οἳ κατὰ καλὰ ῥέεθρα κυβίστων ἔνθα καὶ ἔνθα
πνοιῇ τειρόμενοι πολυμήτιος Ἡφαίστοιο.   (Iliad 21. 333-355)

Come quickly.
Help Achilles with a giant outburst
of your flames. I’ll stir up some winds—    
West Wind’s harsh sea blasts and white South Wind—
to whip on your destructive fires, so they may burn
dead Trojans and their weapons. You must go
along the river banks, burning trees,
attacking river Xanthus with your flames.
Don’t let him slow you down in any way,
not with gentle words or making threats.
Don’t check your fury till I tell you to.   
I’ll give you a shout. Then you can pull back
your inexhaustible fire.”
        Hera spoke.  Hephaestus then prepared a prodigious blaze.
First it burned up all the plain, incinerating corpses,
the many bodies of men slaughtered by Achilles
scattered everywhere. The entire plain dried up.
The shimmering river waters were held back.
Just as at harvest time North Wind quickly dries
well-watered orchards, to the farmer’s great delight,
that’s how the whole plain then grew dry, as Hephaestus
burned up the dead. Then he turned his blazing flames
against the river, burning elms, willows, tamarisks,  
clover, rushes, sedge, all growing in abundance
along that lovely stream. In the river pools,
eels and fish were much distressed—they jumped everywhere
in that fine river, suffering the fiery blasts
prepared by that resourceful god Hephaestus.


2015年9月3日 星期四

58 曼陀羅花

58曼陀羅花
θρύον; thornapple, Datura Stramonium
thornapple
曼陀羅花
Datura Stramonium
茄科
Solanaceae
 
θρύον
陀羅花(學名:Datura stramonium)是茄科類曼陀羅屬的植物。又名醉心花、狗核桃、醉仙桃、瘋茄兒、南洋金花、山茄子、鳳茄花、朝鮮牽牛花。英文名thorn apple。幾個世紀以來,曼陀羅被用作草藥緩解哮喘症狀和手術或接骨中的止痛劑。它也是一個強大的迷幻劑和譫妄劑。


Iliad 21.328-382
主題: 戰爭破壞大自然
Achilles打不過河神,向眾神求救。Hera,最怨恨特洛伊人,也大力幫助Achilles,她馬上吩咐她的兒子Hephaestus火燒特洛伊的聖河;河神不敵,答應不再幫特洛伊人,請快停止火攻。Hera也答應。
       看似眾神之間角力,其實是描述戰爭的巨大規模,水與火大戰,戰火中,河畔的很多樹被燒,也造成森林流失,第350-351行還點出被燒的六種植物:

πτελέα elm, Ulmus glabra

 

ἰτέα willow, willow, Il. 21.350, Hecat.292a) J., Hdt.1.194, PTeb.ined.703.195, etc.; ἰ. λευκή, = Salix alba, ἰ. μέλαινα, = Salix amplexicaulis, Thphr.HP3.13.7.

μυρίκη tamarisk

λωτός clover, trefoil, Trifolium fragiferum

θρύον reed, rush; thornapple, Datura Stramonium 曼陀羅花

κύπειρον galingale, Cyperus longus


ἀλλ᾽ ἐπάμυνε τάχιστα, πιφαύσκεο δὲ φλόγα πολλήν.
αὐτὰρ ἐγὼ Ζεφύροιο καὶ ἀργεστᾶο Νότοιο
εἴσομαι ἐξ ἁλόθεν χαλεπὴν ὄρσουσα θύελλαν,
ἥ κεν ἀπὸ Τρώων κεφαλὰς καὶ τεύχεα κήαι
φλέγμα κακὸν φορέουσα: σὺ δὲ Ξάνθοιο παρ᾽ ὄχθας
δένδρεα καῖ᾽, ἐν δ᾽ αὐτὸν ἵει πυρί: μὴ δέ σε πάμπαν
μειλιχίοις ἐπέεσσιν ἀποτρεπέτω καὶ ἀρειῇ:
μὴ δὲ πρὶν ἀπόπαυε τεὸν μένος, ἀλλ᾽ ὁπότ᾽ ἂν δὴ
φθέγξομ᾽ ἐγὼν ἰάχουσα, τότε σχεῖν ἀκάματον πῦρ.’
ὣς ἔφαθ᾽, Ἥφαιστος δὲ τιτύσκετο θεσπιδαὲς πῦρ.
πρῶτα μὲν ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκροὺς
πολλούς, οἵ ῥα κατ᾽ αὐτὸν ἅλις ἔσαν, οὓς κτάν᾽ Ἀχιλλεύς:
πᾶν δ᾽ ἐξηράνθη πεδίον, σχέτο δ᾽ ἀγλαὸν ὕδωρ.
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ὀπωρινὸς Βορέης νεοαρδέ᾽ ἀλωὴν
αἶψ᾽ ἀγξηράνῃ: χαίρει δέ μιν ὅς τις ἐθείρῃ:
ὣς ἐξηράνθη πεδίον πᾶν, κὰδ δ᾽ ἄρα νεκροὺς
κῆεν: ὃ δ᾽ ἐς ποταμὸν τρέψε φλόγα παμφανόωσαν.
καίοντο πτελέαι τε καὶ ἰτέαι ἠδὲ μυρῖκαι,
καίετο δὲ λωτός τε ἰδὲ θρύον ἠδὲ κύπειρον,
τὰ περὶ καλὰ ῥέεθρα ἅλις ποταμοῖο πεφύκει:
τείροντ᾽ ἐγχέλυές τε καὶ ἰχθύες οἳ κατὰ δίνας,
οἳ κατὰ καλὰ ῥέεθρα κυβίστων ἔνθα καὶ ἔνθα
πνοιῇ τειρόμενοι πολυμήτιος Ἡφαίστοιο.   (Iliad 21. 333-355)

Come quickly.
Help Achilles with a giant outburst
of your flames. I’ll stir up some winds—    
West Wind’s harsh sea blasts and white South Wind—
to whip on your destructive fires, so they may burn
dead Trojans and their weapons. You must go
along the river banks, burning trees,
attacking river Xanthus with your flames.
Don’t let him slow you down in any way,
not with gentle words or making threats.
Don’t check your fury till I tell you to.   
I’ll give you a shout. Then you can pull back
your inexhaustible fire.”
        Hera spoke.  Hephaestus then prepared a prodigious blaze.
First it burned up all the plain, incinerating corpses,
the many bodies of men slaughtered by Achilles
scattered everywhere. The entire plain dried up.
The shimmering river waters were held back.
Just as at harvest time North Wind quickly dries
well-watered orchards, to the farmer’s great delight,
that’s how the whole plain then grew dry, as Hephaestus
burned up the dead. Then he turned his blazing flames
against the river, burning elms, willows, tamarisks,  
clover, rushes, sedge, all growing in abundance
along that lovely stream. In the river pools,
eels and fish were much distressed—they jumped everywhere
in that fine river, suffering the fiery blasts
prepared by that resourceful god Hephaestus.